دو نوع ناسازگاری (تعارض و تزاحم) در الگوی مصرفی انسان مسلمان قابل شناسایی است. تعارض در مقام ترسیم الگوست و تزاحم بین قواعد امری طبیعی در مرحله اجرایی‌کردن این الگوست و تا راه‌های حل آن را نشناسیم قادر به اجرایی‌کردن آن نخواهیم بود. در این تحقیق ابتدا موارد ناسازگاری‌ در الگوی مصرف مسلمان را بیان می‌کنیم سپس به روش اسنادی و کتابخانه‌ای، مجموعه قواعد مصرفی را احصا می‌نماییم. در گام بعدی هر یک از...

موضوع تحقیق، بررسی و حل تزاحم‎های اخلاقی از دیدگاه راس، هِر، آیت‎الله مطهری و آیت‎الله مصباح است. تزاحم اخلاقی موقعیتی است که هم زمان، دو یا چند وظیفه‎ی اخلاقی متوجه فاعل است و به دلیل محدودیّت ظرفیّت‎ها، توان امتثال همه‎ی آن‎ها را ندارد و ناچار به گزینش است. تزاحم، گاه در مصادیق یک قاعده‎ی اخلاقی ایجاد می‎شود، مانند لزوم نجات جان دو نفر که در حال غرق شدن هستند و نمی‎دانیم کدام یک مقدم است و گاه د...

در این پایان نامه تعریفی از تزاحم دو ضرر ارائه داده و سپس مصادیق تزاحم دو ضرر بررسی شده.از جمله مصادیق تزاحم دو ضرر معاملات اضطراری و اکراهی می باشند که آثار تزاحم دو ضرر در هر یک از این مصادیق متفاوت می باشد.

در بسیاری از دادرسی­های کیفری حیثیت افراد در معرض خطر است. از آنجا که حیثیت از آثار فردی و اجتماعی فراوانی برخوردار است و شرع اهتمام به حفظ حیثیت افراد دارد و با توجه به سایر ادله و قواعد در فقه؛ مانند: قاعدۀ لا ضرر، اصل شخصی بودن مجازات و ... و از آنجا که ادلۀ عدم تاثیر حیثیت مانند: اهتمام شرع به حق الناس، عدالت در دادرسی، اجماع و... تمام نمی‌باشد، اثبات می شود که اگر روند معمول دادرسی کیفریِ م...

احکام کیفری مانند سایر احکام شرعی، همواره تابع مصالح و مفاسدند. بی تردید، یکی از اصلی ترین مؤلّفه های مؤثّر در احکام کیفریِ حکومتی، «قاعده مصلحت» است که خود از عوامل متعدد دیگری تأثیر می پذیرد. قاعده مصلحت مانند برخی قواعد دیگر همچون قاعده «نفی حرج»، در حالت تزاحم، بر ادله احکام اولیه تفوّق دارد. در این نوشتار برآنیم تا ضمن تبیین قلمرو این قاعده در احکام کیفری، به نقش کاربردی و تأثیر مصلحت سنجی در ...

ظرفیت‌یابی اندیشۀ سیاسی شیعه در تراث علمی گذشتۀ فقه، امری است که امروزه مورد اهتمام فقه-پژوهان قرار دارد زیرا فقه سیاسی به عنوان شاخه‌ای از فقه، علی‌رغم داشتن منابع متعدد، انسجام لازم را نیافته‌است. ازین‌رو نوشتار حاضر با روش تحلیلی- توصیفی به واکاوی ظرفیت‌هایی از فقه سیاسی در یکی از مهم‌ترین منابع فقهی، یعنی؛ کتاب مکاسب محرمه پرداخته‌است. در بخش نخست نوشتار بر پاره‌ای از این ظرفیت‌ها تحت عنوان...

اجرای حقوق اسرار تجاری در محاکم همواره با چالش‌هایی همراه بوده که سه مورد از آن‌ها عمده است؛ «خطر از دست دادن دادرسی عادلانه از سوی مدعی‌علیه»، «خطر از دست دادن اسرار تجاری از جانب مدعی» و «دشواری کشف واقعیت از مجادلات و دفاعیات مطروحه از سوی دادگاه». این موارد در کنار هم به بروز معضل مهمی بنام «تزاحم حقوق یا تکالیف طرفین دعوا» منجر شده‌اند. به مناسبت ارائۀ لایحۀ پیشنهادی قوۀ قضائیه راجع به آیی...

در حقوق خانواده زوجین دارای حقوق و تکالیفی هستندکه آنها را می توان به دو دسته مالی و غیر مالی تقسیم نمود؛ روابط شخصی زن و شوهر شامل دسته غیر مالی آن می گردد که شامل تکالیف مشترک زوجین و تکالیف منحصر به زوج یا زوجه است و حقوق مالی زوجین نفقه و مهریه را دربرمیگیرد. با توجه به اینکه نقش اساسی خانواده در مستحکم نمودن پایه های جامعه و اهمیت این نهاد مهم در دین و مذهبمان غیرقابل انکار می باشد. قانون...

اقلیت مسلمان ساکن در کشورهای غیر اسلامی در پذیرش و پای‌بندی به قوانین این کشورها با برخی قواعد شرعی مانند «قاعده نفی سبیل» مواجه‌اند که سلطه حقوقی و قانونی کافران بر مسلمانان را از مصادیق سبیل منفی و ممنوع می‌داند. این مقاله با رویکرد تحلیلی بر اساس فقه شیعه ابعاد این موضوع را تبیین و با تقسیم احکام اسلام به مباحات و الزامات، وضعیت احکام اسلام از حیث ثبات و تغییرپذیری را روشن کرده است. سپس با ت...

نسبت روش شناسانه میان دو الگوی شناختی الهیات اسلامی و جامعه شناسی مدرن از دو بعد تزاحم ها و تعامل ها موضوع مقاله حاضر است. پرسش اصلی به چگونگی تمایز روش هایی بازمی گردد که متألهان مسلمان و جامعه شناسان در قرائت کلاسیک هر دو رویکرد به کار می برند. نتیجه بررسی ها بیانگر آن است که خاستگاه تزاحم یا تعامل میان روش های به کار رفته در قرائت کلاسیک از دو حوزه الهیات اسلامی و جامعه شناسی مدرن به اهداف م...